Definicja pojecia czytania

Aby odpowiedzieć sobie na pytanie, czym są trudności w czytaniu, trzeba odpowiedzieć sobie czym jest czytanie.



Definicja 1
"Czytanie to tworzenie dźwiękowej formy słowa na podstawie jego obrazu graficznego"

Osoba czytająca wg. tej definicji potrafi utworzyć formę dźwiękową jakiegokolwiek słowa na podstawie jego symbolu graficznego. Potrafi więc przeczytać słowa, które już zna jak i te z którymi się jeszcze nie spotkała i nie zna ich dźwiękowej formy.

Definicja 2
"Czytanie polega na rozpoznawaniu symboli (drukowanych lub pisanych), stanowiących bodziec do aktualizowania znaczeń wbudowanych w doświadczenie jednostki oraz do powstania nowych znaczeń znanych już słów poprzez manipulowanie pojęciami już posiadanymi".

Czytanie składa się z dwóch głównych elementów:
- identyfikacji symbolu graficznego
- zrozumienia znaczenia symbolu już zidentyfikowanego

Definicja 3
"Czytanie stanowi przede wszystkim złożony proces językowy i poznawczy"
"Czytanie jest procesem złożonym i dynamicznym. Na proces ten składają się zjawiska fizyczne, fizjologiczne i psychologiczne"
"Czytanie jest umiejętnością rozszyfrowania kodu graficznego, aby dziecko mogło czytać musi poznać poszczególne znaki języka pisanego, czyli litery."

Czytanie więc stanowi złożoną operację myślową. Dodatkowo wymaga całościowego dostrzegania kształtu graficznego wyrazu i skojarzenia go z dźwiękowym odpowiednikiem, z brzmieniem wyrazu. Niezbędne jest również skonstruowanie z poszczególnych słów tekstu treści jako sensownej całości - czyli dostrzeżenia i uświadomienia sobie powiązań logicznych między wyrazami oraz wyrażeniami i zwrotami.

Uczenie się czytania i pisania jest podobne do uczenia się nowego języka, opanowania mowy pisanej i jest to skomplikowany proces angażujący różnorodne czynności dziecka: sensoryczne (wzrokowe, słuchowe, kinestetyczne), ruchowe (artykulacyjne oraz złożone manualne), poznawcze (pamięciowe, spostrzeżeniowe itp.) przede wszystkim złożone czynności umysłowe.

Czytając takie definicję zaczynam rozumieć dlaczego proces ten może powodować tak dużą ilość problemów u dzieci. Słaba umiejętność czytania stanowi dla nich frustracje, a proces nauki i doskonalenia może trwać długo.

Geny a współwystępowanie dysleksji i syndromu ADHD

Z badań wynika aż około 40% dzieci i młodzieży z dysleksją ma także syndrom ADHD. Współwystępowanie dysleksji i ADHD może mieć podłoże genetyczne. Istnieje coraz więcej dowodów to potwierdzających.

Fakty, które zostały udowodnione:
1. Dysleksja i ADHD są zaburzeniami przekazywanymi z pokolenia na pokolenie a ich stopień dziedziczenia w rodzinach można określić jako umiarkowany lub wysoki.
2. Dysleksja i ADHD są zaburzeniami, które powoduje wiele genów.
3. Nie jeden i ten sam gen może wystarczyć do tego: aby spowodować dysleksję lub ADHD (w przypadku ADHD bierze się pod uwagę aż 15 genów, w przypadku dysleksji mówi się o przynajmniej 5 różnych genach).

Zależność między dysleksją a ADHD od lat wzbudza kontrowersje. Badania genetyczne potwierdzają, że dysleksja i ADHD często współistnieją ze sobą. Współwystępowanie dysleksji i ADHD ( a w szczególności deficytu uwagi ADD) jest spowodowane wspólnymi czynnikami genetycznymi. Trudności w czytaniu są silniej powiązane z deficytem uwagi niż nadruchliwością-impulsywnością.

Czemu o tym piszą?

U mojego syna psycholog w trakcie diagnozy dysleksji zauważył więcej problemów związanych ze skupieniem i deficytem uwagi niż z dysleksją. W kolejnym wpisie opiszę w jaki sposób przebiegała diagnoza dysleksji u niego.